Αρθροπλαστική Αγκώνα

Η αρθροπλαστική αγκώνα αποτελεί μια προηγμένη χειρουργική τεχνική, που εφαρμόζεται για την αποκατάσταση της λειτουργίας της άρθρωσης του αγκώνα σε περιπτώσεις σοβαρής εκφύλισης, αρθρίτιδας ή τραυματισμού. Στόχος της επέμβασης είναι να αντικατασταθούν τα φθαρμένα οστικά άκρα με τεχνητά υλικά, ώστε να περιοριστεί ο πόνος, να επανέλθει η κινητικότητα και να βελτιωθεί η καθημερινή λειτουργικότητα του ασθενούς.

 

Πότε ενδείκνυται η αρθροπλαστική αγκώνα;

Η αρθροπλαστική αγκώνα είναι μια εξειδικευμένη επιλογή σε περιπτώσεις προχωρημένης καταστροφής της άρθρωσης, όταν η συντηρητική θεραπεία έχει αποτύχει. Η απόφαση βασίζεται σε πολλαπλούς παράγοντες: το είδος της πάθησης, την ηλικία, το επίπεδο δραστηριότητας και το ιστορικό προηγούμενων επεμβάσεων. Μερικές βασικές ενδείξεις της αρθροπλαστικής αγκώνα αποτελούν οι παρακάτω:

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Αποτελεί μία από τις συχνότερες ενδείξεις. Προκαλεί χρόνια φλεγμονή, πόνο, παραμόρφωση και σταδιακή απώλεια της κινητικότητας του αγκώνα. Όταν ο πόνος δεν υποχωρεί με φαρμακευτική αγωγή και προκαλεί σοβαρή λειτουργική ανεπάρκεια, η αρθροπλαστική προτείνεται ως λύση.
• Οστεοαρθρίτιδα: Η εκφυλιστική αρθρίτιδα σε ηλικιωμένους, κυρίως λόγω φθοράς του χόνδρου, είναι άλλη μία σημαντική ένδειξη. Η έντονη δυσκαμψία και ο πόνος στην κίνηση που περιορίζει βασικές δραστηριότητες, όπως η ένδυση ή η προσωπική υγιεινή, είναι βασικά κριτήρια.
• Μετατραυματική αρθρίτιδα: Εμφανίζεται μετά από κατάγματα ή εξαρθρήματα του αγκώνα. Ανεπιτυχείς επεμβάσεις ή κακή επούλωση οδηγούν σε χρόνιο πόνο και περιορισμό κίνησης.
• Μη ανατάξιμα κατάγματα: Ειδικά σε ηλικιωμένους με οστεοπορωτικά οστά, ένα σύνθετο ενδοαρθρικό κάταγμα μπορεί να μην είναι δυνατόν να σταθεροποιηθεί με οστεοσύνθεση, οπότε η αρθροπλαστική αποτελεί την πιο κατάλληλη λύση.

Τέλος, προηγούμενες αποτυχημένες επεμβάσεις, λοιμώξεις ή νεοπλασματικές βλάβες μπορεί να καταστήσουν αναγκαία την αντικατάσταση της άρθρωσης για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας. Η αξιολόγηση γίνεται με ακτινολογικό έλεγχο, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, και περιλαμβάνει εκτίμηση της σταθερότητας, της εναπομείνασας οστικής μάζας, της κατάστασης των μαλακών μορίων και των νεύρων της περιοχής.

 

Αρθροπλαστική αγκώνα: Διαδικασία

Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται σε περιβάλλον χειρουργείου με πλήρη ή περιοχική αναισθησία. Ο ασθενής τοποθετείται σε πλάγια ή ύπτια θέση με το χέρι σε ειδικό στήριγμα. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 90-120 λεπτά.

Η προσπέλαση γίνεται μέσω μιας τομής στην οπίσθια επιφάνεια του αγκώνα, παρέχοντας πρόσβαση στις αρθρικές επιφάνειες του βραχιονίου και της ωλένης. Ο χειρουργός απομακρύνει τους φθαρμένους χόνδρους και τα παραμορφωμένα οστικά τμήματα, διατηρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο την ανατομική ακεραιότητα των μυών, συνδέσμων και αγγείων.

Στη συνέχεια, διαμορφώνεται το έδαφος για την τοποθέτηση των προθέσεων. Αυτές αποτελούνται από μεταλλικά και πολυαιθυλενικά υλικά. Τα τμήματα εισάγονται μέσα στον αυλό του βραχιονίου και της ωλένης. Οι προθέσεις μπορεί να είναι συνδεδεμένες, προσφέροντας περισσότερη σταθερότητα, ή ασύνδετες, που απαιτούν καλή λειτουργία των συνδέσμων.

Η σταθεροποίηση γίνεται με ορθοπαιδικό τσιμέντο, που εξασφαλίζει άμεση συγκράτηση, ή με τεχνικές press-fit, όπου η πρόθεση εφαρμόζεται πιεστικά στο οστό. Η επιλογή εξαρτάται από την ποιότητα του οστού και τον τύπο της πρόθεσης. Τέλος, ελέγχεται η κινητικότητα και σταθερότητα της νέας άρθρωσης, και το τραύμα συρράπτεται. Ακολουθεί τοποθέτηση επιδέσμου και νάρθηκα, ενώ ο ασθενής μεταφέρεται στο θάλαμο για μετεγχειρητική παρακολούθηση.

 

Τύποι προθέσεων και Επιλογή εμφυτεύματος

Η επιλογή της πρόθεσης εξαρτάται από την αιτία που οδήγησε στην αρθροπλαστική, καθώς και τα γενικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Υπάρχουν δύο τύποι εμφυτευμάτων:

• Συνδεδεμένες προθέσεις (linked): Περιλαμβάνουν ένα σύστημα άρθρωσης όπου τα μεταλλικά τμήματα είναι ενωμένα μεταξύ τους. Παρέχουν μεγαλύτερη σταθερότητα και προτιμώνται σε περιπτώσεις ρευματοειδούς αρθρίτιδας ή εκτεταμένων καταστροφών.
• Ασύνδετες προθέσεις (unlinked): Απαιτούν επαρκή σταθερότητα από τους συνδέσμους και το μυοτενόντιο σύστημα. Προτιμώνται σε νεότερους ασθενείς με λιγότερο εκτεταμένες βλάβες.

 

 

Αρθροπλαστική αγκώνα: Αποκατάσταση

Η ανάρρωση ξεκινά άμεσα μετά το χειρουργείο. Η έμφαση δίνεται στη διατήρηση της κινητικότητας χωρίς καταπόνηση της νέας άρθρωσης.

Τα στάδια της αποκατάστασης περιλαμβάνουν:

• 1η εβδομάδα: Ακινητοποίηση με νάρθηκα και έλεγχος πόνου. Ήπιες παθητικές κινήσεις με καθοδήγηση.
• 2η έως 6η εβδομάδα: Σταδιακή κινητοποίηση, ενδυνάμωση των μυών, αποφυγή υπερέκτασης ή κάμψης άνω των 130°.
• Μετά την 6η εβδομάδα: Πλήρης ένταξη σε καθημερινές δραστηριότητες χαμηλής επιβάρυνσης.

Η φυσικοθεραπευτική υποστήριξη παίζει κρίσιμο ρόλο, ειδικά στην πρόληψη της δυσκαμψίας. Η συνεργασία μεταξύ ιατρού και φυσικοθεραπευτή εξασφαλίζει προοδευτική πρόοδο με ελεγχόμενη φόρτιση. Σε γενικές γραμμές, η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει από 3 έως 6 μήνες.

Απαγορεύεται η άρση βάρους μεγαλύτερου των 2-3 κιλών δια βίου, ενώ δραστηριότητες όπως το σπρώξιμο ή τραβήγματα με δύναμη στον αγκώνα πρέπει να αποφεύγονται.

 

Πλεονεκτήματα και επιπλοκές

Η αρθροπλαστική αγκώνα προσφέρει μεγάλα λειτουργικά οφέλη, ιδίως σε ασθενείς με σοβαρές παραμορφώσεις ή πόνο που δεν ελέγχεται με φαρμακευτικά μέσα. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων είναι:

• Άμεση μείωση του πόνου και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Επαναφορά κινητικότητας στον αγκώνα.
• Διόρθωση παραμορφώσεων.
• Βελτίωση της ανεξαρτησίας του ασθενούς σε καθημερινές δραστηριότητες.

Παρά τα οφέλη, υπάρχουν και πιθανοί κίνδυνοι:

• Μόλυνση στην περιοχή του εμφυτεύματος, που μπορεί να απαιτήσει νέα επέμβαση.
• Αστάθεια ή εξάρθρημα του εμφυτεύματος.
• Φθορά υλικών με την πάροδο του χρόνου.
• Νευρική βλάβη, κυρίως του ωλενίου νεύρου.
• Θρόμβωση ή αιμορραγία.

Η σωστή τεχνική, η αποστείρωση, η χρήση κατάλληλων υλικών και η συμμόρφωση του ασθενούς στις οδηγίες περιορίζουν τις επιπλοκές.

 

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Γεώργιος Φλεβαράκης διαθέτει πολυετή εμπειρία στη διενέργεια αρθροσκοπικών και αρθροπλαστικών επεμβάσεων. Εάν επιθυμείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αρθροπλαστική αγκώνα, επικοινωνήστε μαζί μας για εξατομικευμένη εκτίμηση και θεραπεία.