Το εξάρθρημα ώμου αποτελεί μία από τις συχνότερες παθήσεις, κυρίως στους αθλητές. Πρόκειται για μία αρκετά επώδυνη κατάσταση κατά την οποία η κεφαλή του βραχιονίου εξέρχεται πλήρως από την ωμογλήνη, διαταράσσοντας τη φυσιολογική ανατομία της άρθρωσης. Η συγκεκριμένη βλάβη όχι μόνο προκαλεί άμεσα και έντονα συμπτώματα, αλλά προδιαθέτει και σε χρόνια αστάθεια του ώμου, ειδικά αν υποτροπιάζει.
Τι είναι το εξάρθρημα ώμου;
Η άρθρωση του ώμου είναι μία σφαιροειδής άρθρωση. Η στρογγυλή κεφαλή του βραχιονίου (άνω βραχιόνιο οστό) εφαρμόζει μέσα στην ωμογλήνη της ωμοπλάτης. Αν και η κατασκευή αυτή επιτρέπει μεγάλο εύρος κίνησης, ταυτόχρονα την καθιστά ευάλωτη σε εξαρθρήματα.
Οι εξαρθρώσεις διακρίνονται σε δύο βασικούς τύπους:
- Εξάρθρημα, όταν η κεφαλή απομακρύνεται πλήρως από την ωμογλήνη.
- Υπεξάρθρημα, όταν η κεφαλή μετατοπίζεται, αλλά επιστρέφει αυτόματα στη θέση της.
Το πρόσθιο εξάρθρημα είναι το συχνότερο (σε πάνω από 90% των περιπτώσεων), ενώ το οπίσθιο και το κάτω εξάρθρημα είναι πιο σπάνια.
Ποια συμπτώματα προκαλεί το εξάρθρημα ώμου;
Συνήθως οι ασθενείς που παθαίνουν εξάρθρωση ώμου παρουσιάζουν τα εξής συμπτώματα:
- Οξύς, αφόρητος πόνος στον ώμο
- Παραμόρφωση και ασυμμετρία της άρθρωσης
- Αδυναμία ή αδυναμία κίνησης του άνω άκρου
- Μυϊκοί σπασμοί
- Οίδημα και εκχύμωση
- Μούδιασμα ή αίσθημα «καψίματος» στο χέρι ή τα δάχτυλα (ένδειξη νευρικής συμμετοχής)
Ποια είναι τα αίτια;
Το εξάρθρημα προκαλείται συνήθως από τραυματισμό, στις περισσότερες περιπτώσεις, κατά τη διάρκεια αθλημάτων. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής του, όπως:
- Πτώσεις με έκταση και στροφή του άνω άκρου
- Άμεση πρόσκρουση στον ώμο (π.χ. σε τροχαία)
- Προϋπάρχουσα χαλαρότητα συνδέσμων
Διάγνωση
Η διάγνωση πραγματοποιείται από Ορθοπαιδικό έπειτα από την καταγραφή του ιατρικού ιστορικού και την εξέταση του ασθενή. Κατά την κλινική εξέταση, ο Ορθοπαιδικός παρατηρεί την άρθρωση και αξιολογεί τη λειτουργικότητα και το εύρος κίνησής της. Καθοριστική για τη διάγνωση είναι και η ακτινογραφία ώμου, καθώς επιβεβαιώνει την αρχική εκτίμηση και βοηθά στον εντοπισμό τυχόν καταγμάτων. Επίσης, εφόσον κριθεί απαραίτητο πραγματοποιούνται μαγνητική τομογραφία (MRI), υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία (CT) για περαιτέρω έλεγχο βλαβών σε χόνδρους, τένοντες και συνδέσμους.
Θεραπεία εξαρθρήματος ώμου
Μετά τη διάγνωση, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός θα αποφασίσει αν η κατάσταση απαιτεί άμεση αλλά συντηρητική αντιμετώπιση ή χειρουργείο.
Άμεση αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ανάταξη του εξαρθρήματος από τον Ορθοπαιδικό, με ή χωρίς καταστολή. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή, καθώς η απόπειρα ανάταξης από μη εξειδικευμένο γιατρό μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες σε νεύρα, αγγεία, συνδέσμους ή οστά. Μετά την ανάταξη, η άρθρωση ακινητοποιείται με νάρθηκα ή sling για περίπου 3 – 4 εβδομάδες. Παράλληλα, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή με ΜΣΑΦ για τη διαχείριση του πόνου και της φλεγμονής. Επιπλέον, για τη μείωση του οιδήματος, συνιστάται ο τοποθέτηση πάγου στην περιοχή.
Μετά τη σταθεροποίηση της άρθρωσης, ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσιοθεραπείας. Αρχικά, το πρόγραμμα περιλαμβάνει ήπιες ασκήσεις κινητικότητας, ενώ σταδιακά γίνεται επανεκπαίδευση με διατατικές και ενδυναμωτικές ασκήσεις.
Η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται όταν το εξάρθρημα υποτροπιάζει ή ο ασθενής είναι κάτω των 25 ετών και δραστήριος. Επίσης, επιλέγεται σε περιστατικά που συνυπάρχουν άλλες ανατομικές βλάβες, όπως για παράδειγμα ρήξεις τενόντων, ή η συντηρητική θεραπεία αποτυγχάνει.
Η χειρουργική αποκατάσταση πραγματοποιείται συνήθως με αρθροσκόπηση ώμου. Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική μέθοδο, με χρήση ειδικής κάμερας (αρθροσκόπιο) και εργαλείων μέσω μικρών τομών. Ανάλογα τις απαιτήσεις, η επέμβαση διαρκεί περίπου 1 ώρα και ο ασθενής συνήθως επιστρέφει σπίτι την ίδια ημέρα.
Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Η περίοδος αποκατάστασης μετά το χειρουργείο διαρκεί περίπου 8 με 12 εβδομάδες. Η άρθρωση παραμένει ακινητοποιημένη για 4 – 6 εβδομάδες. Επιπλέον, ο ασθενής ξεκινά πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για ενδυνάμωση της άρθρωσης για όσο διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Τέλος, πρέπει να αποφεύγεται η άρσης βάρους ή αθλητικών δραστηριοτήτων μέχρι να γίνει πλήρης επούλωση.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Γεώργιος Φλεβαράκης διαθέτει εμπειρία στην αντιμετώπιση όλων των μορφών αστάθειας και εξαρθρημάτων ώμου. Επικοινωνήστε μαζί μας για εξατομικευμένη εκτίμηση και θεραπεία.
