Τι είναι το εξάρθρημα του αγκώνα;
Το εξάρθρημα του αγκώνα αποτελεί μία εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται έξοδος και παραμονή των οστών του αντιβραχίου εκτός της φυσιολογικής τους θέσης. Όπως σε κάθε εξάρθρημα, έτσι και στην άρθρωση του αγκώνα το πρόβλημα δημιουργείται από τις συνοδές κακώσεις (βλάβη αγγείων – νεύρων, κατάγματα, ρήξεις συνδέσμων) την στιγμή που εξέρχεται της φυσιολογικής του θέσης το ένα από τα δυο μέρη της άρθρωσης.
Περιγράφονται 3 τύποι αστάθειας του αγκώνα αναλόγως του μηχανισμού κάκωσης και της ομάδας συνδέσμων που έχουν διαταραχθεί. Οι 2 τύποι προέρχονται από τραύμα δηλαδή απο εξάρθρημα με ή χωρίς συνοδό κάταγμα, ενώ ο τρίτος τύπος συνήθως από επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς σε αθλητές ρίψεων.
Συνοπτικά, το εξάρθρημα του αγκώνα μπορεί να είναι:
- Απλό, χωρίς σημαντική οστική βλάβη.
- Σύνθετο με συνοδά κατάγματα ή εκτεταμένες συνδεσμικές κακώσεις.
- Σοβαρό, όταν υπάρχει βλάβη αγγείων ή νεύρων, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόνιμης αναπηρίας.
Ποια είναι τα αίτια;
Η πιο συχνή αιτία εξαρθρήματος είναι η πτώση πάνω σε τεντωμένο χέρι. Καθώς η δύναμη της πρόσκρουσης μεταφέρεται μέσω του αντιβραχίου στην άρθρωση του αγκώνα προκαλείται μετατόπιση των οστών. Επιπλέον, συνθήκες που ευνοούν την πρόκληση εξαρθρήματος στον αγκώνα είναι τόσο τα τροχαία ατυχήματα, όσο και τα αθλήματα που περιλαμβάνουν έντονες κινήσεις ή στροφές του αγκώνα, όπως η ρίψη.
Ποια συμπτώματα προκαλεί το εξάρθρημα αγκώνα;
Το εξάρθρημα του αγκώνα προκαλεί έντονα και ορατά συμπτώματα, επομένως είναι εύκολο να διαγνωσθεί. Ο ασθενής βιώνει έντονο πόνο, συνοδευόμενο από οίδημα, ενώ μπορεί η άρθρωση να παραμορφωθεί. Επίσης, καθίσταται σχεδόν αδύνατον να κινηθεί ο αγκώνας. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις σοβαρού εξαρθρήματος, είναι πολύ σημαντικό η κυκλοφορία και η νεύρωση του άκρου να ελέγχονται άμεσα από Ορθοπαιδικό.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση πραγματοποιείται από εξειδικευμένο Χειρουργό Ορθοπαιδικό με κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο. Κατά την εξέταση, ο Ορθοπαιδικός καταγράφει το ιατρικό ιστορικό και αξιολογεί την κατάσταση του αγκώνα. Οι ακτινογραφίες είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση του εξαρθρήματος και την ανάδειξη συνοδών καταγμάτων. Εφόσον, κριθεί αναγκαίο πραγματοποιείται αξονική ή μαγνητική τομογραφία για λεπτομερή ανάλυση της βλάβης.
Έπειτα από τη διάγνωση, ο Ορθοπαιδικός θα αποφασίσει ποια προσέγγιση είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση του εξαρθρήματος. Το εξάρθρημα χρήζει άμεσης ανάταξης, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση των συνοδών κακώσεων. Η συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία επιλέγεται βάσει του τύπου αστάθειας.
Πώς αντιμετωπίζεται το εξάρθρημα αγκώνα συντηρητικά;
Το πρώτο και βασικό βήμα στην αντιμετώπιση είναι η ανάταξη του εξαρθρήματος. Η διαδικασία της ανάταξης είναι μία διαδικασία που πραγματοποιείται άμεσα από τον Ορθοπαιδικό υπό αναλγησία ή μέθη. Με τον τρόπο αυτό, αποκαθίσταται η σχέση των οστών και μειώνεται η πιθανότητα δευτερογενών βλαβών.
Σε περιπτώσεις όπου η άρθρωση είναι σταθερή μετά την ανάταξη και δεν υπάρχουν σοβαρές βλάβες, η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει:
- Ακινητοποίηση για μερικές εβδομάδες με ανάρτηση ή λειτουργικό νάρθηκα.
- Αναλγητική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
- Παγοθεραπεία για μείωση του οιδήματος.
- Σταδιακή κινητοποίηση με εξειδικευμένες ασκήσεις για την αποφυγή δυσκαμψίας.
- Φυσιοθεραπεία για την αποκατάσταση του εύρους κίνησης και της μυϊκής ενδυνάμωσης.
Πώς αντιμετωπίζεται το εξάρθρημα το αγκώνα χειρουργικά;
Ένα από τα επακόλουθα του εξαρθρήματος του αγκώνα, το οποίο αν εμφανιστεί χρήζει χειρουργείου, είναι η αστάθεια της άρθρωσης ως συνεπεία ρήξης των συνδέσμων. Επιπλέον, η χειρουργική παρέμβαση είναι απαραίτητη, όταν:
- Υπάρχουν συνοδά κατάγματα.
- Υφίστανται σοβαρές ρήξεις συνδέσμων.
- Παρατηρείται αγγειακή ή νευρική βλάβη.
Ανάλογα με το κάθε περιστατικό, ο Ορθοπαιδικός θα αποφασίσει ποια επέμβαση είναι αναγκαία, ώστε να αποκατασταθεί η σταθερότητα και η λειτουργικότητα του αγκώνα. Ενδεικτικά, σε περιπτώσεις:
- καταγμάτων επιλέγεται η οστεοσύνθεση.
- Ασταθών κακώσεων πραγματοποιείται εξωτερική οστεοσύνθεση.
- Ρήξης συνδέσμων γίνεται συρραφή ή αποκατάσταση με μόσχευμα (σε σοβαρές καταστάσεις).
Περίοδος Αποκατάστασης
Η αποκατάσταση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βαρύτητα του τραυματισμού. Σε απλά εξαρθρήματα, η πλήρης ανάρρωση επιτυγχάνεται συνήθως μέσα σε 6-8 εβδομάδες. Ωστόσο, τα σύνθετα εξαρθρήματα απαιτούν μεγαλύτερα διαστήματα ανάρρωσης, που μπορεί να διαρκέσουν αρκετούς μήνες, ειδικά αν απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση. Στα σοβαρά περιστατικά, υπάρχει κίνδυνος δυσκαμψίας ή αρθρίτιδας του αγκώνα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργικότητα του άκρου μακροπρόθεσμα.
Καθοριστικό ρόλο στην επαναφορά του εύρους κίνησης και στη μείωση του κινδύνου μόνιμων επιπλοκών παίζει η φυσιοθεραπεία. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να ακολουθεί πιστά και να κάνει καθημερινά το εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων φυσικοθεραπείας που θα δημιουργηθεί.
Το εξάρθρημα του αγκώνα, όταν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στην αποκατάσταση της κινητικότητας. Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα εξαρθρήματος αγκώνα, απευθυνθείτε στον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Γεώργιο Φλεβαράκη, Αναπληρωτή Διευθυντή της Γ Ορθοπαιδικής Κλινικής – Ελάχιστης Επεμβατικότητας του Metropolitan General. Επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας για να κλείσετε το ραντεβού σας.